ШААРДЛАГА

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА З. ЭНХБОЛД,

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ГИШҮҮДЭД ХҮРГЭX ШААРДЛАГА

2016.03.29                                                                                   Улаанбаатар хот

Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдалд ноцтой аюул занал учруулж буй гэмт үйлдлийг таслан зогсоохын тулд эх оронч монгол иргэд бид энэхүү шаардлагыг УИХ-ын эрхэм гишүүд та бүxэнд хүргүүлж байна. Сүүлийн үед Монгол Улсын нийгэм, эдийн засаг, улс төрд гадныхны ноёрхлыг тогтоож, шударга ёсыг уландаа гишгэж, байгаль дэлхийгээ сүйтгэж, гэмгүй ард иргэдийнхээ эрүүл, аюулгүй амьдрах эрхийг уландаа гишгэсэн улайрсан үйлдлүүд хэрээс хэтэрч байна! Үүний нэг нь Монгол Улсыг Ашигласан түлшний болон цацраг идэвхт хаягдлын менежментийн аюулгүй ажиллагааны тухай 1997 оны нэгдсэн конвенцид нэгтгэх санаачилга юм. Тус конвенцид нэгтгэх нэрэн дор Монгол Улсад гадны цөмийн хаягдал булшлах замыг нээж, Монгол Улсыг цөмийн циклийн “чөтгөрийн тойрогт” татан оруулахаар санаархаж буйг эх оронч иргэд эрс эсэргүүцэж, энэхүү хорт үйл ажиллагааг таслан зогсоохыг УИХ-ын эрхэм гишүүд та бүхнээс шаардаж байна! Read the rest of this entry »

Монгол улсад зохицуулаад байх ашигласан цөмийн хаягдал бий билүү? Байхгүй. Тэгвэл хэнийхийг авах гэж ийм Конвенцид элсэнэ вэ?

2012 оны есдүгээр сард НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 67 дугаар чуулганы улс төр, аюулгүй байдлын асуудлаарх хорооны хуралдаанаар “Монгол Улсын олон улсын аюулгүй байдал, цөмийн зэвсэггүй статус” тогтоолыг баталж, Монгол Улсын цөмийн зэвсэггүй статусын тухай Тунхаглалуудад цөмийн зэвсэгтэй таван гүрэн –АНУ, ИБУИНВУ, БНХАУ, ОХУ, Франц– гарын үсэг зурсан байдаг. Ингэж Монголын цөмийн зэвсэггүй статусыг НҮБ хүлээн зөвшөөрөв.

Read the rest of this entry »

ТЭНГЭРЛЭГ СОЛОНГОС УЛС үлдэх вий…

Цэрэн бүсгүй шүгэл үлээж, сэтгүүлч Мөнхбаясгалан тэр дуудлагыг хүлээн авч нэвтрүүлэг бэлтгэснээр Монгол эх орны минь биенд хачиг хувалз шиг сэмхэн шигдсэн Мүүний хорт гаж урсгалын тухай зах зухаас нь хүмүүс мэдэж эхэлж байна. Ойлгож мэдсэн хэн ч болов зэвүүцэж дургүйцэхээс аргагүй юмаа тэр нь. Ялангуяа тэр харанхуй шөнөөр амьд хүнийг авсанд хийж булаад дахин төрлөө гэдэг ариусгах ёслолын тухайд бол сонссон ямар ч Монгол хүний айдас сэжиг хүрч, бие нь жихүүцмээр.

Дээрээс нь Монгол залуусыг өөрийн дураар зургаар нь нийлүүлж (мал биш дээ ямар!), адислан байж бөөндөж гэрлүүлдэг, үхсэн Солонгос өвгөн ба түүний эмгэний зурганд мөргүүлдэг, хүүхэд залуусын эмзэг оюун ухааныг эзэмдэн залж “фандрэйзинг”  буюу хөрөнгө босгох нэрээр олон цагаар боолчилдог гээд Мүүнийхэнд гаж юм их бий. Read the rest of this entry »

АНУ-д 2015 оны өдөр бүр нэгээс дээш удаа хоморголон буудах хэрэг гарч байжээ

Өнөө өглөө 11 цагийн үед АНУ-ын Калифорни мужийн Сан Бернардино хотын хөгжлийн бэршээлтэй хүмүүст үйлчилгээ үзүүлдэг эрүүл мэндийн төвд зэвсэглэсэн хүмүүс гал нээсний улмаас 14 хүн алагдаж, 17 хүн шархадсан тухай мэдээ уншлаа. Ингээд АНУ-д болж буй зэвсэгт халдлагуудын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөхийн тулд дараахь мэдээг орчууллаа.

Амарлин

АНУ-д  2015 оны өдөр бүр нэгээс дээш удаа хоморголон буудах хэрэг гарч байжээ.

Зак Картрайт, 2015 оны 12 сарын 2.

2015 он дуусах дөхөж, бид 334 хоногийг ардаа үджээ. Өнгөрсөн хугацаанд иргэдийг олноор нь хоморголон буудсан 351 удаагийн тохиолдол АНУ-д бүртгэгджээ. Энэ нь хоногт дунджаар нэгээс дээш удаа гэмт халдлага гарч байсан гэсэн үг юм.

Өнөө өглөө Калифорни мужийн Сан Бернардиногийн эмнэлэгт гарсан олон хүний амийг авч одсон зэвсэгт халдлага енеедөр болсон цор ганц халдлага биш юм байна. Жоржиа мужийн Саванна хотод өглөө эрт нэг хүнийг алж, хэд хэдэн хүнийг шархдуулсан зэвсэгт халдлага гарч. Мөн Техас мужийн Хьюстоны эрүүл мэндийн төвийн гадна нэг хүнийг буудан хөнөөсөн байна. Түүнчлэн арван хэдэн хүн амь насаа алдсан Сан Бернардиногийн эрүүл мэндийн төвөөс ердөө 16 км зайтай оршдог Таргет гэдэг их дэлгүүрийн гадна буудалцаан болсон тухай ч дуулдаж байна.

Read the rest of this entry »

С.Баярын АНУ дахь байшингууд: НОТЛОХ БАРИМТУУД

Word документээр эндээс татаж авна уу.

Энэ судалгаанд ашигласан баримтуудын эх сурвалж нь АНУ-ын төрийн байгууллагууд, мужийн захиргааны албан ёсны мэдээлэл болно. АНУ-д үл хөдлөх хөрөнгө,бүртгэл мэдээллийн салбарт манайхны дөнгөж ярьж эхэлж байгаа ШИЛЭН ДАНСНЫ хууль жинхэнэ утгаараа хэрэгждэг тул төрийн албадын бүртгэл мэдээлэл олон нийтэд ил тод, нээлттэй байдаг ба түүнийгээ public records гэдэг.

АНУ-д иргэдийн хаяг, утасны дугаар, үл хөдлөх хөрөнгө худалдаж авсан, зарж борлуулсан, татвар төлсөн талаар оршин суугаа муж, хотын захиргаанaac бүртгэж, мэдээллийг олон нийтэд нээлттэй тавьдаг ба төрийн албаны агентлагуудын вебсайтууд нь wa.gov, nyc.gov буюу “government” (төрийн) гэсэн өргөтгөлтэй байна.

Дор дурьдсан 32 баримтуудыг ангилвал:

• 16 нь АНУ-ын төрийн байгууллагын вебсайт дээрх албан ёсны бүртгэл мэдээ
• 13 нь тэднийг баталгаажуулсан үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын компаниудын бүртгэл
• 3 нь иргэдийн нэр утасны дугаараар хайдаг хайлтын систем сайтууд болно.

Судалгаанд ашигласан төрийн агентлаг байгууллагуудын нэрс:
1) Washington State King County Department of Assessments. АНУ-ын Вашингтон мужийн Кинг сумын Захиргааны Yл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээ бүртгэлийн Хэлтэс. http://info.kingcounty.gov гэж эхэлсэн сурвалжууд
2) Washington State Office of the Secretary of State. АНУ-ын Вашингтон мужийн захиргаа. http://www.sos.wa.gov гэж эхэлсэн сурвалжууд
3) Washington Department of Revenue. АНУ-ын Вашингтон мужийн татварын алба. http://ucp.dor.wa.gov гэж эхэлсэн сурвалжууд
4) New York City Department of Finance, Office of the City Register. Нью Йорк xотын Захиргааны cанхүүгийн xэлтэс. https://a836-acris.nyc.gov гэж эхэлсэн сурвалжууд
5) NYS Department of State, Division of Corporations. АНУ-ын Нью Йорк мужийн захиргааны Аж ахуйн нэгжийн бүртгэл мэдээллийн хэлтэс. http://appext20.dos.ny.gov гэж эхэлсэн сурвалжууд

АНХААРУУЛГА:

С.Баярыг АНУ-д зээл авч байшин авсан гэж зарим хүмүүс ухуулж байх юм.
Тэдэнд хандаж хэлэхэд:

Америкийн банкнууд тэтгэврийн насны эрхэлсэн ажилгүй, эрүүл мэнд тааруу C.Баяр болон экс эхнэр О. Гэрэлтуяад эсвэл тэдний оюутан болон орлого тааруу (ажилласан жилээр цалин нэмэгдэнэ) охидуудад сая сая долларын зээл олгоно гэж та нар сэрүүн зүүдлэвүүзэй! Америк банк  ажилгүй Монгол иргэнд үү?

Монголд орон сууцны зээл авахад ямар билээ, тэр чинь АНУ-аас хуулбарласан систем. Америк банк тийм гэнэн тэнэг байх уу?

С.Баяр бүх байшингуудаа БЭЛЭН мөнгөөр авсан гэдэг нь баримттай. Байшин худалдаж авсан гэрээг анхааралтай үзвэл DEED гэж байгаа бөгөөд шууд 100% шилжүүлсэн гэсэн утгатай (transfer) бичиглэл байгаа нь байшингийн төлбөрийн бүрэн хийсэн гэсэн үг юм. 

С.БАЯРЫН БАЙШИН # 1
Хаяг: 3020 14th Ave W #A, Seattle-Queen Anne, WA 98119

Эзэмшигч: Орсоогийн Гэрэлтуяа, Баярын Нандин, Баярын Бадамханд
Худалдаж авсан: 2007-03-28
Aвсан үнэ: $635,000
Зарсан: 2011-11-04
Зарсан үнэ: $439,000

Read the rest of this entry »

C.Баяр АНУ-д хичнээн сая доллар угаасан бэ?

Ерөнхий сайд асан С.Баяр АНУ-д сая сая доллар угаасан нь үнэн. Харин мөнгө угаадаг технологийг нь ойлгох гэвэл энэ нийтлэлийг анхаарч уншаарай. С.Баярын тухай тодорхой баримт зургуудыг дороос үзэж болно. Удахгүй тайлбартай нийтлэл гарах болно.  

Хүндэтгэсэн,

Э.Амарлин

Read the rest of this entry »

Эрх баригчид аа, дампуурсан Аревад Монголын ураныг ухахыг зөвшөөрөх үү?

Халаг гэж дээ… Хайран Монгол орныг минь гадаад, дотоодын дээрэмчин тонуулчид бие биенээсээ өрсөн тонож цөлмөж байгааг бид өдөр бүр харж, сонсож байна. Үлдсэн эрдэс баялгийг минь 2016 оны сонгуулиас өмнө амжиж дуусгахаар дайрч буй эрх баригчид өчүүхэн заяасан хүний үнэр, ичгүүр сонжуураа хуурамч багтайгаа хамт гээхэд ардаас нь аймшигт дүр төрх нь тодорч байна. Хамгийн сүүлчийн жишээ гэвэл ганц тонн ч хүрэхгүй алтны үнээр Ноён уулан дахь Гацууртын ордны 75 тонн алтыг Канадуудад өгөх гэж улайран зүтгэж, бас болоогүй ард түмний тархийг угаах гэж хор найруулж байгаа эрх баригчдын увайгүй үйлдэл байна.

Түүнчлэн дэлхийн зах зээл дээр ураны үнэ навс унасан байхад эрх баригчид Арева компанид уран олборлох тусгай зөвшөөрөл өгөхөөр завдаж байх юм. Гэтэл Арева дампуурлын ирмэг дээр ирсэнээ дэлхий дахинаа зарлачихаад байна. Манай эрх баригчид л нүдэн балай чихэн дүлий мэдэхгүй суух юм. Онгон дагшин байгаль, бэлчээр нутгийг минь хүхрийн хүчил, хүнд металл, цацраг идэвхит хаягдлаар дахин сэргэхгүй болтол нь бузарлаад явахад Монголчууд бид “буух эзэнгүй, буцах хаяггүй” хоцрох бодит аюул нүүрэллээ. Арева компани чимээгүйхэн дампуурч харин эрх баригчид маань он гаргаад ард түмэн биднийгээ xоoсон хар буурин дээрээ хаяaд, дахин хэзээ ч ирэхгүйгээр нүүхэд бэлтгэж байгаа гэнэ. Халаг минь дээ гэж. Хараад л суух уу, Монголчууд минь…

Э. Амарлин

ФРАНЦЫН ЦӨМИЙН САЛБАР УНАЛТАД ОРСOНЫГ МӨНГӨНИЙ ГАЧААЛД ОРСОН АРЕВА ИЛЧЛЭВ

2015-02-26. Блуумберг.

Олон арван жилийн туршид Францын эдийн засгийн амжилтын үндэс суурь гэгдсэн цөмийн салбар хямд төсөр эрчим хүчээр аж үйлдвэрүүдийг хангаж, шилдэг технологийн экспортыг тэтгэж, цалин үнэлэмж сайтай хэдэн арван мянган ажлын байрыг шинээр бий болгосон. Гэтэл өнөөдөр байдал орвонгоороо өөрчлөгдөж, цөмийн салбар нь улс орны хөгжилд саад учруулж, хойш нь татсан ачаа болж хувирчээ. Read the rest of this entry »

АРД ТҮМНЭЭ МЭХЛЭХ ГЭСЭН ЭРХ БАРИГЧДЫН ОРОЛДЛОГО ТАЛААР БОЛОВ

2015 оны 2 сарын 23-ны шөнө. Яг энэ шөнө Хэлмэгдэгсдийн хөшөөний дэргэд Ноён уул, “урт нэртэй” хуулиа хамгаалан өлсгөлөн зарлагсдыг эрх баригчид хүчээр тарааж магад гэдэг түгшүүр хүмүүст хэдийнээ байсан. Учир нь өмнөх өдрүүдэд, ихэвчлэн шөнө дөл болсон хойно элдэв мэдэгдэл бичиг гардуулах гэж оролдох зэргээр цагдаагийн дарамт ямагт мэдрэгдэж байв. Нээрээ ч тэр орой 22 цагаас эхлэн талбай хавийн цагдаагийн хамгаалалт гэнэт нэмэгдэж, хэдэн зуун цагдаа цугларав. Сүхбаатар дүүрэг дээр хоёр ачигч машин, талбайн хажууд эмнэлгийн хоёр машин, олон тооны цагдаагийн машин бэлэн зогсож, ачааны том тэрэг хүртэл иржээ. Удалгүй цагдаа нар зам хааж тэмцэгчдийг бүслэн талбай руу зүглэгдсийг оруулахгүй болов. Бас тагнуулын тусгай хэрэгсэл ашиглаж утасны сүлжээг унагаасан тул Хэлмэгдэгсдийн хөшөөний дэргэдэх залуус болж буй явдлын талаар утсаар ярих, Фэйсбүүкээр мэдээлэх боломжгүй болов. Тэр бүү хэл төв шуудангийн ард ачааны машинтай буутай цэргүүд нуугдаж байхыг харсан гэж гэрчлэх хүн ч цөөнгүй байна. Хэлмэгдэгсдийн хөшөөний дэргэд өлсгөлөн зарлагсдыг хамгаалахаар ирсэн 50 орчим залуус болон охид, бүсгүйчүүдийн амь нас, эрүүл мэндэд бодитой аюул заналхийлж эхлэв. Иймд Босоо Хөх Монгол бүлгэмийнхэн гэрээ тойрон хамгаалж, цагдаа нарыг ирэхэд элдэв эсэргүүцэл үзүүлэхгүй, тайван байхыг цугларсан залууст чандлан захижээ. Read the rest of this entry »

“Ноён уулаа аваръя” хөдөлгөөнийхөн: Бид тэмцлээсээ алхам ч ухрахгүй!

This slideshow requires JavaScript.

“Босоо Хөх Монгол” ТББ-ын залуусын манлайлсан Ноён уулаа авраx тэмцэл үргэлжилсээр. Тэмцэл 2 сарын 9-ний 11 цагт Сүхийн талбай дээр жагсаалаар эхэлж, 58 цагийн улс төрийн суултаар  үргэлжилсэн бол өчигдрөөс нойтон өлсгөлөнд шилжжээ.

Сануулахад, “Ноён уулаа аваръя” хөдөлгөөн нь Монголын түүх соёлын үнэлж баршгүй өв болсон Ноён уулын хөндий Гацууртын ордыг стратегийн орд газар болгон алт олборлох, “Гол, мөрний урсац бүрэлдэх эх, усны сан бүхий газрын хамгаалалтын бүс, ойн сан бүхий газарт ашигт малтмал хайх, ашиглахыг хориглох тухай хууль” буюу урт нэртэй хуулийг өөрчлөх гэсэн төрийн харалган шийдвэрийг эсэргүүцсэн эх орончдын тэмцэл юм.

Идэр есийн хүйтэн тачигнаж байхад амь бие, эрүүл мэндээрээ дэнчин тавьж, иргэний зориг гарган эх түүх, үнэт өв соёлоо хамгаалж буй Босоо Хөх Монголын залуус өнөөдрийн Монголын бахархал, бусад залууст үлгэр жишээ болохуйц үндэсний ухамсрын дээд илрэл юм.

Тэдний Фэйсбүк хуудсанд бичсэнийг сонирхвол:

• 2015.02.11-ний 13 цагаас эсэргүүцлийн суулт тэмцлийн хурц хэлбэрт шилжиж, есөн хүн өлсгөлөн зарлаад байна.
• Бид энэ хулгайч луйварчин эрх баригчдыг харж суусаар эх оронгүй болох нь.Энэ сайхан нутгийг үе үеийн баатарлаг эх орончид халуун амь бие, бүлээн цусаарaa хамгаалж, үр ач бидэндээ үлдээсэн. Бид ч мөн ижил үр хойчдоо онгон дагшин уул усаа тахилга шүтээнтэй нь цэвэр ариунаар нь үлдээх ёстой.
• Өнгөрсөн шөнө Босоо Хөх Монгол бүлгэмийн арын албанд үйлчилж байсан Hyundai Starex маркийн машиныг хэн нэгэн этгээд галдан шатаажээ. Өлсгөлөн зарласнаас хойш нэг ч хоноогүй байхад ийм явдлаар дарамтлаж мохооно гэж бүү горьдоорой. Босоо Хөх Монгол бүлгэмийн зорилго нэгт залуусын зоригийг мохоож чадахгүйээ. Бид тэмцлээсээ алхам ч ухрахгүй.
• Цагдаа нар өлсгөлөн зарласан залуусыг хүчээр тараах үүрэг авсан бололтой тул хамгаалалт маягаар хүн хүч хэрэгтэй байна.
• Нойтон өлсгөлөн зарласан тул халуун ус, хар цай авчирч өгвөл сайн байна. Сүү хориотой.
• Өлсгөлөн зарлагсдыг хамгаалж хонож байгаа хүмүүст халуун хоол, цай, аарц авчирж өгсөн ах, эгч, дүү нартаа маш их баярлаж баярлалаа. Ийм сайхан сэтгэлтэй ард түмэнтэй улс шүү.
• Сэтгэлээрээ ирж дэмжиж нэмэр болж байгаа залуустаа маш их баярлалаа. Та бүхнийг маань Мөнх Хөх Тэнгэр ивээг !

Өнгөрсөн шөнө биднийг халуу дүүгсэн гэртээ дулаан хөнжилд Солонгос савангийн дууринд бүүвэйлэгдэн нойрсч байхад тэд гадна харанхуй, хүйтэнд хөлдүү цементэн дээр хонож байна. Тэд орох оронгүй, хийх ажилгүйдээ ингэсэнгүй. Харин та бидний үр хүүхэд ирээдүйд хэлэх үгтэй, үзүүлэх юмтай, бахархах түүхтэй байг гэсэндээ Босоо Хөх Монгол бүлгэмийн залуус өлсөж, даарч, эсэргүүцэн тэмцэж байгаа юм шүү.

Хэрэв таны судсаар дусал ч атугай Монгол цус гүйдэг бол, хэрэв таны цээжинд эх орноо гэсэн зүрх лугшиж байдаг бол та эх оронч залуусын иргэний зоригоор бахдаж, тэдэнтэй халуун сэтгэлээ хуваалцан урам хайрлаж, эв нэгдлээ илэрхийлж, тэднийг гэмт халдлагаас хамгаалахаар Хэлмэгдэгсдийн xөшөөг зорино гэдэгт би итгэж байна.

Шатсан Starex машины засварт хандив өргөж залуусыг дэмжээрэй. Мэдээж хэн нэгний өмч хөрөнгө, аж амьдрал ард нь хохирсон л байгаа.

Эх орончдыг элдэв муу үгээр гүжирдэн доромжлогсод хэний гар хөл болох нь дэндүү ойлгомжтой тул тэдэнд гарздах үг надад үлдсэнгүй.

Э. Амарлин

ТАМЫН ТОГООНООС ЦӨМИЙН ТОГОО РУУ!

Монгол Улсын нийт иргэд болон ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг,

УИХ-ын 76 гишүүнд хандаж гадаад дахь монголчуудаа

төлөөлөн АНУ-д ажиллаж буй эрдэмтэд, сэхээтнүүдийн

зүгээс дараах нээлттэй захидлыг хүргүүлж байна

Өнөөдөр дэлхийн улс орнууд байгалийн баялгаа ухаж цөлмөх бус харин хүний оюун ухааныг хөгжлийнхөө гарц болгон сонгож байхад Монголын төрд шургалсан хэсэг бүлэг харалган, шунахай сэдэлтнүүд шударга ёсыг уландаа гишгэж, байгаль дэлхийгээ сүйтгэж, гэмгүй ард иргэдийнхээ эрүүл амьдрах эрхийг уландаа гишгэж буйд бид сэтгэл зовнихын сацуу эх орон, хүн ардынхаа эрүүл мэнд, сайн сайхны төлөө сэтгэл тавин ажилласаар ирлээ. Сүүлийн үед Монгол улсын Цөмийн Энергийн хуулийг өөрчилж буй үйл явцыг бид бүхэн анхааралтай ажиглаж байна. Энэхүү хуульд засвар, өөрчлөлт оруулaх энэ боломжийг ашиглан тус хуулийн шинэчилсэн төсөлд орсон Монгол Улсын эрх ашиг, үндэстний аюулгүй байдалд ноцтой аюул, заналхийлэл учруулахуйц заалтууд буйг сануулж, нэн түрүүнд засварлах шаардлагатай заалтуудын талаар доорх саналыг хүргүүллээ. Үүнд:

1. Цөмийн Энергийн хуулинд орсон цөмийн хаягдал, ашиглагдсан цөмийн түлш зэрэг нэр томъёог тодорхойлох, ингэхдээ “зөвхөн Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр дотоодын хэрэгцээнд зориулсан ашиглалтаас үүдсэн хог хаягдал” гэдгийг онцлон тодотгох,

2. Хуулийн 3.1.22-т “цацраг идэвхт хаягдал булшлах гэж зөвхөн өөрийн орны цацраг идэвхт хаягдлыг булшлахыг хэлнэ” гэснийг өөрчилж, “цацраг идэвхт хаягдал булшлах гэж зөвхөн Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр дотоодын хэрэгцээнд ашигласан цацрагийн үүсгүүр, цөмийн бусад тоног төхөөрөмж, цацрагт материалын хаягдлыг булшлахыг хэлнэ” гэж өөрчлөх санaл хүргүүлж байна.

Хүндэтгэсэн,

Голомт-Цөмийн Эсрэг Хөдөлгөөн ТББ-ын гишүүд

2015 оны 2 сарын 2

Read the rest of this entry »

Хятад хүнс: Хоол уу хор уу?

Өнөөдөр Монгол улс хорт хавдар, нэн ялангуяа элэг, ходоод, улаан хоолой, уушигны хорт хавдарын нас баралтаар Ази тивд төдийгүй дэлхийд тэргүүлж явна. Энэ түгшүүрт мэдээг Эдийн засаг хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагаac (OECD) Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагатай хамтран гаргасан “Эрүүл мэндийн тухай товч мэдээлэл: Ази, Номхон Далайн бүс 2012 он” (“Health at a Glance: Asia/Pacific 2012”) гэдэг товхимолд дурьджээ. Тоо баримтаас үзвэл, Монгол улс 100 мянган хүнд хорт хавдарын шалтгаантай 206 нас баралт ногддог үзүүлэлтээрээ 145 нас баралтаар удаахь байранд орсон Хятадаас ч тасархай түрүүлжээ.

Хорт хавдарын ѳвчлѳл Монгол улсад асар ѳндѳр байгаа нь олон янзын шалтгаантай ч хортой хүнсний хяналтгүй хэрэглээ онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг нь тодорхой. Иймд жирийн иргэн миний хувьд Монголчууддаа эрүүл мэндийн үнэн зөв мэдээллийг шуурхай түгээж, эрүүл мэнддээ анхаардаг амьдралын хэв маягийг хэвшүүлэхэд чадах чинээгээрээ сэрэмжлүүлсээр ирсэн. Тухайлбал, 2012 оны 1-р сард миний бичсэн “Сэрэмжлүүлэг № 2: Хүнс нэртэй хорноос болгоомжильё” нийтлэл олон мянган уншигчдад хүрчээ. Өнгөрсөн хугацаанд тус нийтлэлийг үзэхээр голомт.орг сайт руу л гэхэд 155 мянга гаруй уншигч хандсан ба зөвхөн энэ сарын 8-ны өдөр давхардаагүй тоогоор 11 мянга гаруй хандалтаар 8600 хүн орж уншжээ.

Цаашид ч миний бие эрүүл мэнд, хүнсний аюулгүй байдлын тухай сэрэмжлүүлсэн цуврал нийтлэл бэлтгэж, олны сонорт хүргэсээр байх болно гэдгээ айлтгахын зэрэгцээ Хятад хүнсний аюулын тухай нэгэн aмерик бүсгүйн ярилцлагыг орчуулснаа та бүхэнд толилуулья.

Хүндэтгэсэн,
Э. Амарлин

2014.11.29

Read the rest of this entry »

Фукушимагийн хор уршиг дөнгөж эхэлж байна

2011 оны 3 сарын 11-нд Японд аймшигт осол гарахад цочирдсон Монголчууд газар нутгаасаа тасалж өгөхөөс ч буцахгүй байсан үе саяхан. Гэвч хэдхэн жил өнгөрөхөд, сонин хэвлэлээр мэдээ ч үзэгдэхээ больж, Монголчууд ч Фукушимагийн цөмийн ослыг мартагнаж, аль дээр үеийн улирч баларсан зүйл мэтээр бодох болжээ. Гэтэл үнэндээ бол АЦС осолдоход хяналтаас гарч алдагдсан цезий, иод, плутони, стронци зэрэг асар их цацраг идэвхтэй бодисууд өнөөдөр ч Фукушимад алдагдсаар, орчин тойрныг хордуулсаар байгаа билээ.

Цацраг идэвхит изотопууд нь хүний биед шингэж, улмаар цусны хорт хавдар буюу лейкемия, мөн зөөлөн эдийн болон ясны хорт хавдар, түүнчлэн бусад төрлийн хорт хавдар үүсгэхийн зэрэгцээ эд эсийг гэмтээж, ургийн гажигт хүргэдэг. Тэдгээр изотопуудын хагас задралын хугацааг сонсоход л хор уршгийнх нь цар хүрээ ойлгомжтой. Тухайлбал, плутонийн изотоп Pu-238 гэхэд 87.7 жил, Pu-239 –24 мянга 100 жил, Pu-240 –6 мянга 560 жил болж байж дөнгөж хагас нь задардаг. Стронций-90, Цезий-137 изотопууд хагас задрахад 29.1 –30 жил шаардагддаг.

Бүдүүн тоймоор зүйрлэвэл, та савтай бэх барьж яваад усан сангийн хажууд унагаж хагалжээ. Бэх ус руу бага багаар урсан орсоор байна. Тэр их усанд жаахан бэх орсон ч сүртэй юм юу л байв гэж бодож болно. Тэгвэл 24 мянган жилд ч дуусахааргүй тийм их бэх бол та яах вэ?.. Өдөрт хэдэн зуун мянган тонн цацрагтай ус Номхон далайд алдагдаж буйг багасгахын тулд Япончууд осолдсон АЦС-уудыг тойруулан мөсөн хана босгохоор төлөвлөсөн гэдэг. Бодвол өөр арга олдоогүй бололтой.

Фукушимагийн жинхэнэ хор хөнөөл нь дөнгөж л эхэлж байна. Цаашид та бидний амьдралын туршид буюу мөнхөд үргэлжилсээр байх болно. Тийм ч учраас дэлхий нийтээрээ Фукушимад болж буй үйл явдлын өрнөлийг анхааралтай ажигласаар ирсэн билээ.
Read the rest of this entry »